Blockchain analitik platformu L2Beat’in verilerine göre Ethereum layer-2 ağlarındaki kilitli toplam varlıklar (TVL), 10 Kasım’da 13 milyar doları aşarak yeni bir dönüm noktasına ulaştı. Endüstri uzmanlarına göre, kullanıcı deneyimi ve güvenliğe ilişkin bazı çekinceler sürse de layer 2 ağlarına olan talep devam edecek.
L2Beat’e göre Arbitrum One, Optimism, Base, Polygon zkEVM, Metis ve diğerleri dahil olmak üzere 32 farklı ağ Ethereum layer-2 olarak nitelendiriliyor. 15 Haziran’dan önce tüm bu ağların sözleşmelerinde 10 milyar dolardan az kripto para birimi kilitlenmişti. Bu, nisan ayındaki en yüksek seviye olan 11,8 milyar dolardan bir düşüş yaşandığı anlamına geliyordu.
15 Haziran’dan itibaren later-2 TVL büyümesi pozitife döndü. Ağlar, 31 Ekim itibarıyla 12 milyar dolarlık rekor bir TVL’ye ulaşmayı başardı.
TVL, 10 Kasım’da 13 milyar doları geçerek yayımlandığı tarihte yaklaşık 13,5 milyar dolara ulaştı.
TVL’de yaşanan bu artış, genel kripto yatırımlarının daha büyük olduğu 2021 boğa piyasasındaki oranlar ile karşılaştırıldığında daha dramatik görünüyor. 12 Kasım 2021’de tüm kripto paraların piyasa değeri, ATH olan 2,82 trilyon dolara ulaştığında, layer 2 sözleşmelerinde 6 milyar dolardan daha az bir varlık yer alıyordu. Bugün CoinMarketCap’e göre kripto para birimlerinin piyasa değeri 1,4 trilyon dolar civarında yer alsa da layer-2’lerin TVL’si her zamankinden daha yüksek bir seviyede yer aldı.
Metis CEO’su Elena Sinelnikova, Cointelegraph’a yaptığı açıklamada, devam eden ayı piyasasına karşın layer 2 ağlarının neden büyüdüğüne dair bir teorisini paylaştı. Ona göre Ether’in boğa rallisi sırasındaki işlem ücretlerinin, kullanıcılar üzerinde silinmez bir etki bırakarak yeni alternatiflere yönelik bir arzuya yol açtı.
“Boğa piyasası sırasında Ethereum ağı en yoğun zamanlarda ölçeklenemeyecek durumdaydı. Bu da işlemlerin çok yavaş ve pahalı olduğun anlamına geliyordu. Tek bir işlem için yüzlerce dolarlık işlem ücreti söz konusu olduğundan sürdürülebilir değildi.”
Sinelkova’ya göre, layer 2 ağlarının ayı piyasasında başarılı olmasının bir başka nedeni de geliştirme ekiplerinin yüksek kullanıcı etkinliğine ve dolayısıyla yüksek getirilere yol açan başarılı pazarlama çabalarıdır.
Sinelkova, bununla birlikte layer 2 ağlarının kullanıcı deneyimi ile ilgili çeşitli zorluklar yaşadığının da altını çizdi. Optimistic rollup ağları, kullanıcıların para çekme işlemlerinin işleme alınması için yedi gün bekletmektedir. Öte yandan zero-knowledge ağlar, para çekme işlemlerini anında işlese de bunlar hala geliştirmenin erken aşamasında yer aldığından daha sık çökme eğilimindedir.
Layer 2 ağı Shardeum’un büyüme sorumlusu Kelsey McGuire gözden kaçan merkezileştirme sorununa da vurgu yaptı.
İşlemlerin işlendiği yürütme katmanında, merkezi sıralayıcı düğümler kullanılıyor ve bu da potansiyel sansür veya hükümet müdahalesi konusunda endişeleri artırıyor. Layer 2 uygulamalarının bu merkezi yönü, blockchain alanını destekleyen merkeziyetsiz yönetim ve güvensizliğin temel ilkelerine meydan okuyor.
McGuire, layer-2 ağlarındaki mevcut rekabetin, layer 1’lerdeki gelişmeleri teşvik etmesini bekliyor.
TVL ile birlikte layer 2 ağlarının sayısı da artmaya devam ediyor. Kripto borsası OKX, 14 Kasım’da layer 2 ağı inşa ettiğini açıkladı. Kraken’in de benzer bir proje oluşturduğuna dair söylentiler son günlerde basında yer tuttu.
(っ◔◡◔)っ ♥ KAYNAK ♥
